De vierde parallelle sessie van het WAP-symposium ging over geletterdheid in de maatschappij. Bart Siekman van het ITTA vertelde over een gezinsaanpak bij het doorbreken van de cyclus van laaggeletterdheid. De VoorleesExpress en Stichting Lezen en Schrijven gaven allebei een lezing over het werk dat zij doen om taalontwikkeling en geletterdheid te stimuleren. De WAP-redactie was bij twee van deze interessante lezingen, en vat ze kort voor jullie samen.
Bart Siekman – Gezinsaanpak bij het doorbreken van de cyclus van laaggeletterdheid
Bart Siekman (op de foto hieronder) is adviseur bij het Instituut voor Taalonderzoek en Taalonderwijs Amsterdam (ITTA). Hij vertelde in zijn presentatie over de “gezinsaanpak” van de nationale bibliotheek. De gezinsaanpak is een programma voor ouders en kinderen, waarbij ouders worden gestimuleerd om actief aan de slag te gaan met hun kinderen op het gebied van taal en lezen. Met dit programma hopen de bibliotheken met name laaggeletterde ouders te bereiken, aangezien hun kinderen een grotere kans hebben om zelf ook problemen met taal en lezen te ontwikkelen.
In de afgelopen 1,5 jaar hebben 110 Nederlandse bibliotheken de gezinsaanpak ingezet. Het ITTA heeft kwalitatief en kwantitatief onderzoek gedaan naar wat deze inzet heeft opgeleverd. Bart vertelde de aanwezigen over de zeven factoren van een effectieve gezinsaanpak: 1) aansluiten op de behoeftes van ouders, 2) sleutelpersonen inschakelen om andere ouders te enthousiasmeren, 3) een pedagogisch medewerker die ouders het goede voorbeeld geeft, 4) met ouders evalueren hoe de gezinsaanpak gaat, 5) samenwerking met andere instanties zoals de gemeente en de VoorleesExpress, 6) structureel overleg met andere instanties zoals de gemeente, het consultatiebureau en VVE, en 7) een verantwoordelijke bij de bibliotheek die de kar trekt omdat de aanpak veel vraagt van de medewerkers. Bart sloot af met de hoop dat de gezinsaanpak en de zeven succesfactoren de bibliotheken goed kunnen helpen. Dan kunnen de bibliotheken op hun beurt zoveel mogelijk ouders handvatten geven om hun kinderen te helpen in de ontwikkeling van taal en lezen.
VoorleesExpress – Taalontwikkeling dankzij de VoorleesExpress
Twee medewerkers van de VoorleesExpress, Elisa en Jiska, kwamen vertellen over het werk van de VoorleesExpress. Vrijwilligers van de VoorleesExpress gaan een voorleestraject van 20 uur aan, en komen bij een gezin thuis om daar voor te lezen. Ook geven zij tips aan ouders, en maken ze het gezin wegwijs in de bibliotheek. Het uitgangspunt is dat voorlezen de taalontwikkeling en het taalplezier van kinderen bevordert. Daarnaast worden ouders gestimuleerd in het voorlezen van hun kinderen. Het effect reikt echter nog verder: vrijwilligers komen bij het gezin thuis, in de huiselijke setting, en bouwen zo echt een band op met het gezin. Zo kregen we een mooie brief te lezen van een voorlezer aan een gezin, waaruit duidelijk bleek dat het kind plezier gevonden heeft in (voor)lezen, mede dankzij de band met de voorlezer. Een belangrijk doel van de VoorleesExpress is het betrekken van de ouders bij het traject, al brengt dat soms uitdagingen met zich mee. Op deze manier is de kans op een langdurig effect groter, zodat gezinnen ook na het traject doorgaan met (voor)lezen, en hier ook plezier in kunnen hebben. Meer informatie is te vinden op de website van de VoorleesExpress.