In de afgelopen maanden waren er twee internationale congressen over gebarentaalwetenschap: TISLR (Theoretical Issues in Sign Language Research) in Osaka, Japan, en Sign Café (Cognitive and Functional Approaches to Sign Language Linguistics) in Ragusa, Sicilië. Op beide congressen presenteerden zowel dove als horende onderzoekers hun werk en waren er meerdere voertalen – zowel gebarentalen als gesproken talen. In dit verslag laten we je zien hoe zo’n congres er precies uitziet.
Het eerste congres, TISLR, vond plaats van 26 september t/m 1 oktober 2022. Het was de 14e editie van dit congres, en het programma zat vol met interessante praatjes over allerlei thema’s binnen de gebarentaalwetenschap. In totaal waren er 32 presentaties over een verscheidenheid aan onderwerpen en gebarentalen. Zo waren er praatjes over gebarentaalverwerving door kinderen en tweedetaalleerders, maar ook over verschillende grammaticale aspecten van gebarentalen. Talen die aan bod kwamen waren onder andere Amerikaanse, Catalaanse, Japanse, Mexicaanse, Nederlandse en Taiwanese Gebarentaal. Naast de presentaties waren er maar liefst 95 posters te bezoeken, verdeeld over vier sessies. Ook hier kwamen vele thema’s en talen voorbij. Een kleine greep uit de onderwerpen: handvormen in Taiwanese Gebarentaal; de vertaling van gebarentaal poëzie naar het Frans; samenstellingen in Russische en Zweedse Gebarentaal; vraagzinnen in Griekse Gebarentaal.
Er waren maar liefst vier voertalen op TISLR: Japanse Gebarentaal, Amerikaanse Gebarentaal, International Sign en Engels. Er was een groot team van tolken aanwezig om te vertalen tussen deze talen. Als er bijvoorbeeld een presentatie werd gegeven in Amerikaanse Gebarentaal, dan stonden er tolken Japanse Gebarentaal en International Sign op het podium, en was er ook een vertaling naar het Engels te horen. Daarnaast was op een groot scherm ook live ondertiteling in het Engels te lezen.
Na TISLR vond Sign Café plaats, van 13 t/m 15 oktober 2022, in Ragusa, Sicilië. Het was de tweede editie van dit congres en het was weer net even anders dan TISLR. Dit congres was wat korter en kleinschaliger – dus waren er minder presentaties (17 in totaal) – maar daarom niet minder interessant. Veel van de presentaties gingen over taalverwerving en cognitie. Onder andere Duitse, Italiaanse, Turkse en Vlaamse Gebarentaal kwamen aan bod. Ook in Ragusa waren er posters te bewonderen: 27 in totaal. De onderwerpen van de posters waren onder andere vraagzinnen in Noorse Gebarentaal; het leren van geschreven Frans door doven; een vergelijking tussen verhalen in Finse en Belgisch-Franse Gebarentaal. De opzet was vergelijkbaar met TISLR, maar dan met International Sign, Italiaanse Gebarentaal en Engels als voertalen.
International Sign was een voertaal op beide congressen. Je zou dit kunnen omschrijven als een contactfenomeen, dat ontstaat wanneer gebaarders van verschillende gebarentalen elkaar ontmoeten, bijvoorbeeld in een internationale setting, zoals een congres. Als mensen International Sign met elkaar gebruiken, bekijken ze wat hun gebarentalen gemeen hebben, en stemmen ze af welke gebaren ze in die context zullen gebruiken. Hoe International Sign er precies uitziet, hangt dus af van de setting.
Al met al zorgden deze congressen ervoor dat gebarentaalwetenschappers van over de hele wereld hun onderzoek konden presenteren en ideeën konden uitwisselen. Een erg waardevolle ervaring!