Door: Marianne Rodenburg – van Wee (werkzaam als logopedist en klinisch linguïst bij Kentalis)
Het boek ‘Elk woord telt’, geschreven door Annemiek Deij, is een prachtig boek voor iedereen die meer wil weten over een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Het is gericht op ouders en andere familieleden van cliënten met een TOS, maar ook op professionals zoals leerkrachten. Annemiek streeft naar herkenning en erkenning van TOS en dit heeft zij zeer goed getracht te doen met dit boek. Het is een toegankelijk boek met laagdrempelige informatie over wat een TOS is, veel tips en veel ervaringen van ouders en cliënten.
Het boek bestaat uit negen hoofdstukken en begint met een algemene beschrijving van taal en TOS. Vervolgens worden per hoofdstuk de verschillende leeftijdsfases besproken: baby’s, peuters, kleuters, leerlingen in de basisschoolleeftijd van 6 tot 12 jaar, de puberteit, de adolescentie en de volwassenheid. Dit maakt het overzichtelijk en ook is het prettig voor de lezer om zich te richten op de fase die voor hem interessant is. Het laatste hoofdstuk is een vervolg op het eerste hoofdstuk en gaat dieper in op taal en taalontwikkelingsstoornissen.
Per leeftijdsfase wordt beschreven wat de fase inhoudt en hoe de communicatie verloopt. Vervolgens komt de problematiek van een TOS in de desbetreffende fase aan bod en wordt ingegaan op de invloed ervan op de thuissituatie, bijvoorbeeld de opvoeding. In grijze kaders worden veel tips gegeven aan de ouders betreft dit onderwerp en ouders krijgen bijvoorbeeld ook handvatten hoe zij aan hun kind uit kunnen leggen wat een TOS is. Wonen, liefdesrelaties en vriendschappen zijn terugkerende onderwerpen op latere leeftijden. Na het stuk thuis wordt een paragraaf over onderwijs beschreven. Bij de peuters gaat dit over een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal en bij het oudere kind over het reguliere onderwijs en de verschillende arrangementen binnen passend onderwijs. Ook hier worden tips gegeven, maar dan voor de leidster en de leerkracht. Bij de puberteit, adolescentie en volwassenen is aandacht voor onderwerpen zoals beroepskeuze, stage, solliciteren en werken. Vrije tijd komt in iedere fase terug. Hierin wordt bijvoorbeeld beschreven wat voor spelletjes en activiteiten leuk zijn om met een kind te doen, maar ook tips voor de badmeester, trainer of coach, hobby’s en adviezen voor speelafspraakjes. De laatste twee paragrafen betreffen de behandeling van de TOS en het stimuleren en uitbreiden van de spraak- en taalvaardigheden. Beiden staan weer vol met bruikbare adviezen.
Door alle fases heen worden steeds weer ervaringen gedeeld. In totaal zijn twaalf cliënten of een ouders van cliënten aan het woord. Dit is een enorme meerwaarde van het boek. Het boek gaat leven en de lezer kan zich herkennen en/of verplaatsen in de cliënt of de ouder van de cliënt.
Ik werk veel met peuters met (een vermoeden van) een TOS en hun ouders. Ik zal vele ouders aanraden (een deel van) dit boek te lezen. Ouders hebben behoefte aan herkenning en laagdrempelige adviezen. Ook adviseer ik iedere professional die met kinderen of volwassenen met een TOS werkt dit boek te lezen. Het geeft vanuit een heel andere hoek dan de meeste theoretische boeken een kijk in de wereld van de ouder en de cliënt, wat zeer waardevol is om mee te nemen in de behandeling en begeleiding van de cliënten en hun ouders.